Wybranie odpowiedniej karmy dla
pupila jest fundamentem jego zdrowia. Odpowiednio dobrana i zbilansowana dieta
ma ogromny wpływ
na zwierzę. Gwarantuje
prawidłowy rozwój
w wieku szczenięcym
i doskonałe zdrowie również później. Prawidłowe żywienie zapobiega wielu
chorobom i problemom zdrowotnym, sprawia, że pies jest szczęśliwy i pełen
energii. Jednak wybór wartościowej karmy jest trudną decyzją, biorąc pod uwagę, jak wiele wariantów
oferuje rynek. Na co zatem zwracać uwagę, dokonując tego wyboru? Na pewno nie należy kierować się
frontami opakowań ani reklamami telewizyjnymi.
Niestety
często uwaga poświęcona marketingowi nie idzie w parze z jakością karmy. Stojąc
w sklepie przed półką z karmami, właściciele psów często sięgają po karmy popularnych marek. Niestety
mało, kto zwraca uwagę na skład karmy. To właśnie on jest jedyną cenną
informacją, która mówi całą prawdę o tym, czy karma jest dobrej, czy złej
jakości. Wybierając świadomie jedzenie dla siebie, powinniśmy tak samo
postępować, kupując coś dla swojego pupila. Jednak czytanie etykiet nie jest
takie proste, jak mogłoby się wydawać. Często informacje umieszczone na
etykiecie sformułowane są w taki sposób, że bez odrobiny wiedzy o często stosowanych zabiegach
producentów i specjalistycznym nazewnictwie,
trudno określić jakość
karmy. W jaki sposób rozszyfrować informacje z etykiety?
Podstawowe informacje
Jedną z pierwszych informacji, jakie
zdradza etykieta, jest informacja o tym dla jakiego zwierzęcia i w jakim stadium rozwoju jest przeznaczona
karma. Najczęściej etykieta określa również czy karma jest pełnoporcjowa, czy
uzupełniająca. Karma pełnoporcjowa może stanowić wyłączny rodzaj pożywienia,
jaki jest podawany zwierzęciu, ponieważ dostarcza wszystkie składniki potrzebne
do prawidłowego funkcjonowania. Jest to kompletny i zbilansowany pokarm,
dostarczający składniki odżywcze w odpowiednich ilościach i proporcjach, w
porcji dziennej dostosowanej indywidualnie do osobnika. Karma uzupełniająca nie
zapewnia psu kompletnego zapotrzebowania na składniki pokarmowe, witaminy i
minerały.
Drugą istotną informacją, jak widać na przykładzie etykiety karmy dla psa Dolina
Noteci Premium bogatej w dziczyznę, jest sposób podawania pożywienia. Wielkość oraz ilość porcji w ciągu dnia
podane na etykiecie są wyliczone na podstawie danych statystycznych i powinny stanowić wartość orientacyjną.
Odpowiednia porcja jedzenia powinna być określana indywidualnie po
uwzględnieniu wagi, wieku i aktywności psa.
W przypadku wątpliwości czy podawana pupilowi porcja jedzenia jest odpowiednia, najlepiej zwrócić się o poradę do doświadczonego specjalisty od zwierzęcej diety.
W przypadku wątpliwości czy podawana pupilowi porcja jedzenia jest odpowiednia, najlepiej zwrócić się o poradę do doświadczonego specjalisty od zwierzęcej diety.
Skład – trzy grupy składników
1.
Skład karmy
– informuje o surowcach, z jakich karma została wyprodukowana, a więc jaki rodzaj mięsa się w niej znajduje,
jakie warzywa i zboża.
Ta część etykiety jest jak przepis, zgodnie z
którym wytwarza się pokarm.
2.
Składniki analityczne
– informacja o procentowej wartości poszczególnych składników odżywczych – białka, tłuszczy, włókien.
Wbrew pozorom można z niej
wyczytać więcej na temat jakości danej karmy niż z samego składu.
3.
Dodatki – inne substancje takie jak
witaminy, dodatki funkcjonalne (dzięki którym karma zyskuje dodatkowe właściwości prozdrowotne) oraz dodatki
technologiczne (substancje, które poprawiają konsystencje karmy lub przedłużają jej
trwałość).
Skład karmy
Taki podział sprawia, że etykieta wydaje się czytelna. Jeśli jednak
zacząć się zastanawiać nad użytymi w opisie sformułowaniami, można dojść do
wniosku, że tak naprawdę niewiele one mówią. Bardzo często producenci praktykują używanie
lakonicznych określeń, np. „składniki pochodzenia mięsnego” czy „składniki
pochodzenia roślinnego”. W ten sposób obchodzi się wymogi prawne, ale dla konsumenta niewiele to
znaczy. Nie wiadomo z jakiego gatunku mięsa została stworzona karma ani z
jakich części zwierzęcia pochodzi. Jednak nawet taka skąpa informacja o czymś
świadczy. Najczęściej o tym, że karma jest słabej jakości. Gdyby producent użył
do produkcji wartościowych składników, na pewno chciałby się tym pochwalić.
Karma dobrej jakości powinna być produkowana z mięsa, a im zawartość tego mięsa
jest większa, tym karma jest zdrowsza i bardziej pożywna. Określenie „mięso” to
wszystkie części zwierząt, które nadają się do spożycia przez ludzi. Zatem karma
wyprodukowana z „mięsa” jest najbardziej wartościowa, ale też często
najdroższa, ze względu na skomplikowane procedury produkcji. Ważne, aby mięso było świeże. Poddane
jakiejkolwiek obróbce, traci swoje właściwości i dobry smak.
Uboczne produkty pochodzenia zwierzęcego i produkty
pochodne to takie elementy mięsne,
które nie są
przeznaczone do spożywania
przez ludzi, ale nic nie stoi na przeszkodzie, by były podawane zwierzętom. Z produktów
ubocznych najczęściej
produkuje się
mączki. Mięso w formie mączki, co często
się zdarza w karmach, jest dla psa mniej smaczne, ponieważ ma gorzkawy posmak.
Jest to też zwykle produkt niższej jakości, dlatego karmy produkowane z mączki
mięsnej osiągają niższe ceny, niż pełnowartościowe karmy z wysoką zawartością
świeżego mięsa. Wartościowa karma dla psa charakteryzuje się zatem wysoką
zawartością mięsa w swoim składzie. Jest to kluczowe, ponieważ mięso jest
najlepszym źródłem białka i tłuszczu tak ważnych w diecie każdego czworonoga. To
właśnie te dwa składniki zapewniają psu odpowiednią ilość energii każdego dnia.
W zakresie składników mięsnych, wykorzystanie w karmie podrobów,
wcale nie znaczy
o niskiej jakości karmy. Podroby to świeże mięso inne niż mięso tuszy, w tym wnętrzności i krew. Podroby wbrew pozorom są zalecane w diecie psa, jednak z umiarem. Powinny być dodatkowym elementem diety, a nie jej podstawą. O wartości odżywczej podrobów stanowi zawartość białka o wysokiej wartości odżywczej, a także większa, w porównaniu z mięsem, ilość i różnorodność witamin i minerałów. Jak już wiadomo, pod określeniem podroby, może kryć się bardzo wiele, dlatego zgodnie z wcześniej wspominaną zasadą, im bardziej szczegółowa informacja, tym lepiej. Już sama nazwa karmy dużo mówi o jej składzie. Karma „o smaku kurczaka” to taka, która w swoim składzie zawiera mniej niż 4% kurczaka. Karma „z kurczakiem” to taka, która w co najmniej 4% składa się z kurczaka. Karma „bogata w kurczaka” oznacza, że mięsa drobiowego jest w niej co najmniej 14%. „Menu” lub „danie” oznacza, że danego rodzaju mięsa jest w karmie co najmniej 26%. Określenie „ w całości” oznacza, że do produkcji karmy użyto tylko jednego gatunku mięsa lub produktów pochodzenia mięsnego.
o niskiej jakości karmy. Podroby to świeże mięso inne niż mięso tuszy, w tym wnętrzności i krew. Podroby wbrew pozorom są zalecane w diecie psa, jednak z umiarem. Powinny być dodatkowym elementem diety, a nie jej podstawą. O wartości odżywczej podrobów stanowi zawartość białka o wysokiej wartości odżywczej, a także większa, w porównaniu z mięsem, ilość i różnorodność witamin i minerałów. Jak już wiadomo, pod określeniem podroby, może kryć się bardzo wiele, dlatego zgodnie z wcześniej wspominaną zasadą, im bardziej szczegółowa informacja, tym lepiej. Już sama nazwa karmy dużo mówi o jej składzie. Karma „o smaku kurczaka” to taka, która w swoim składzie zawiera mniej niż 4% kurczaka. Karma „z kurczakiem” to taka, która w co najmniej 4% składa się z kurczaka. Karma „bogata w kurczaka” oznacza, że mięsa drobiowego jest w niej co najmniej 14%. „Menu” lub „danie” oznacza, że danego rodzaju mięsa jest w karmie co najmniej 26%. Określenie „ w całości” oznacza, że do produkcji karmy użyto tylko jednego gatunku mięsa lub produktów pochodzenia mięsnego.
Doskonałym źródłem składników odżywczych w diecie
pupila są również oleje rybie oraz oleje pochodzenia roślinnego,
np. olej lniany. Podobnie jak w diecie człowieka są one cennym źródłem nienasyconych kwasów
tłuszczowych,
popularnie zwanym omega-3 i omega-6. Ich dostarczanie jest niezwykle ważne w okresie
wzrostu i rozwoju, ale również w
dorosłym życiu, gdyż wpływają pozytywnie na prawidłowe funkcjonowanie mózgu
oraz układu nerwowego.
Ich jedyną wadą jest skłonność do szybkiego utleniania się, dlatego każda karma
z ich udziałem powinna zawierać większą ilość witaminy E, która
jest naturalnym przeciwutleniaczem.
Do karmy dodaje się również owoce i warzywa. Są one ważnym składnikiem,
gdyż dostarczają witaminy, antyoksydanty i enzymy, potrzebne w diecie pupila.
Dobroczynny wpływ na organizm psa mają np. wytłoki z buraka. Zawierają one dużą
ilość włókien pokarmowych, które przyczyniają się do prawidłowego funkcjonowania układu
pokarmowego i zabezpieczają psa przed bakteriami. Podobnie jest z cykorią, z której
izoluje się
inulinę. Inulina to
fruktooligosacharyd, który w składzie może kryć się pod nazwą FOS. Również MOS, czyli mannooligosacharydy, które poprawiają konsystencję kału, ograniczają wzdęcia i
pobudzają bakterie układu pokarmowego, są pożądanym dodatkiem w karmie.
Podobnie jak prebiotyki, które wspomagają przewód pokarmowy.
Skład analityczny
O ile białko powinno być głównym składnikiem diety, o tyle prawidłowo pełni swoją
rolę wtedy, gdy ma pochodzenie odzwierzęce. Niestety zastępowanie go białkiem
roślinnym sprawia, że trzeba podać psu większą ilość karmy, by najadł się do
syta. Nie jest to jednak jedyny problem.
Białko roślinne pochodzi najczęściej ze zbóż, które choć są częstym składnikiem karm dla zwierząt, to
jednak nie są one w ich diecie wskazane. W szczególności nie powinny być spożywane w nadmiarze. Mogą
one powodować otyłość i inne choroby z nią związane, jak również mogą uczulać. Przez wielu producentów
zboża traktowane są jako wypełniacze do
karm. Zboża w karmie są niepożądane ze względu na gluten. Podobnie jak u ludzi
u psów coraz częściej
można spotkać się z przypadkami nietolerancji na gluten. Dobrym i nieszkodliwym
zamiennikiem dla zbóż jest skrobia ziemniaczana, batat i topinambur.
Należy również unikać karm, które w swoim składzie mają soję. Podobnie jak w przypadku ludzi,
tak u psów soja może wywierać niekorzystny wpływ na gospodarkę
hormonalną, powodując w tym zakresie problemy ze zdrowiem.
Dodatki
Podobnie jak w przypadku produkcji
pożywienia
dla ludzi, tak i w produkcji karm dla zwierząt dodaje się składniki, które mogą wywierać negatywny wpływ na stan zdrowia
zwierzęcia. Jakich zatem dodatków unikać? Na pewno należy unikać karm z zawartością BHA oraz BHT. Są to
sztuczne przeciwutleniacze, które są zakazane w produkcji żywności dla ludzi, ponieważ dowiedziono, że są
szkodliwe dla zdrowia. Należy również unikać barwników. Do karm dla zwierząt są dodawane, by oszukać zmysły właścicieli.
Jednak to nie kolor karmy decyduje o jej wartości a głównie
jej zapach.
Podsumowując, by świadomie wybierać dobrej jakości pożywienie dla
swojego pupila, niezbędna jest umiejętność analizowania składu zaszyfrowanego
na etykiecie. Konieczna jest do tego znajomość używanego przez producentów
nazewnictwa oraz podstawowych potrzeb żywieniowych naszych czworonogów. Karma dobrej
jakości to taka, w której
jak największy procent
stanowi mięso. Co za tym idzie dobra karma to taka, której
głównym źródłem energii jest białko pochodzenia zwierzęcego.
Jest ono najbardziej pożywne i zapewnia odpowiednią ilość energii. Najlepiej,
jeśli w karmie nie ma zbóż lub stanowią tylko nieznaczny udział w jej składzie. Dobrze, jeśli
karma została wzbogacona w witaminy i minerały oraz FOS i MOS. Dodatki, których
lepiej unikać to sztuczne
konserwanty, barwniki, wzmacniacze smaku i zapachu.